- Konu Başlıkları
- 1.GÜN YAZISI
- Prostat nedir?
- Prostat büyümesi nedir?
- Prostat büyümesi önemli midir?
- Hangi yaşlarda sık görülür?
- Belirtileri nelerdir?
- Ne tür sorunlara yol açabilir?
- Prostat şikayetleri sosyal yaşamı nasıl etkiler?
- Cinsel yaşama etkisi nasıldır?
- 2. GÜN YAZISI
- Tanı için hangi testler yapılır?
- PSA testi neden yapılır?
- Üroflovmetri ölçümü nedir, ne için yapılır?
- İşeme sonrası kalan idrar neden ölçülür?
- Mesane ve prostat ultrasonu ne için yapılır?
- Nasıl tedavi edilir?
- Bekle-gör tedavisi nedir?
- İlaç tedavisi kimlere önerilir?
- Kaç grup ilaç var?
- Bitkisel tedavinin yararı var mı?
- 3.GÜN YAZISI
- Ameliyat hangi hastada gerekli?
- Ameliyatta ne yapılır?
- Ameliyatın yan etkisi var mı?
- Kaç tür ameliyat yöntemi var?
- Bu yöntemlerin birbirine üstün ve olumsuz yanları nelerdir?
- Biliyor musunuz?
- Ameliyat ne kadar sürer?
- Operasyon öncesinde nelere dikkat edilmeli?
- Ameliyat sonrası süreç nasıldır?
- Ameliyat sonrasında yasaklar var mı?
1.GÜN YAZISI
Prof. Dr. Sinan Ekici, gerçekleştirdiğimiz röportajda her boyutuyla prostat büyümesi, prostat nedeni, prostat büyümesi sertleşme sorunu konularındaki tecrübelerini aktardı.
Prostat büyümesi 60 yaşından sonra sık görülse de her erkekte sorun yaratmaz. Prostatı idrar kanalına doğru büyüyenler şanssız grupta. Prostat bu kişilerde sık idrara çıkma, idrarı tam boşaltamama hissi, idrar yaparken ağrı gibi şikayetlere yol açar.
Prostat nedir?
Erkeklerde idrar torbasının altında yer alan prostat, ortasından idrar yolunun geçtiği bir salgı bezidir. Asıl görevi, üremeye destek olan ve meninin sıvılaşmasını sağlayan maddeyi üretmektir.
Prostat büyümesi nedir?
Prostatın iyi huylu büyümesidir. Bu büyüme prostatın idrar yolunu çevreleyen orta bölgesinde oluşur. Prostatın dış bölgesinde ise prostat kanseri gelişir. Prostat büyümesi prostat kanserine neden olmaz. Fakat, bir hastada aynı anda hem prostat büyümesi hem de prostat kanseri bulunabilir.
[widget-130]
Prostat büyümesi önemli midir?
Prostat büyümesi her zaman önemli değildir? 60 yaşındaki erkeklerin yüzde 50’sinde, 80 yaşındakilerin yüzde 90’ında prostat büyümesi vardır. Fakat prostat büyümesi görülen hastaların yüzde 30’u önemli gruptadır. Prostat büyümesi idrar yolunda daralmaya yol açmamışsa, dışarı doğru büyümüşse hastanın hiç şikayeti olmaz. Bizim için önemli olan idrar yolunda darlığa, tıkanmaya yol açan prostat büyümesidir. Prostat nedeni belirlendikten sonra uzman bir ürolog tarafından mutlaka tedavi edilmelidir.
Hangi yaşlarda sık görülür?
Prostat büyümesi 30’lu yaşlarda yavaş yavaş başlar. Bu büyüme özellikle prostat arka lobunda, mesane boynunu kaldıracak tarzda olursa, şikayetler erken başlar. Yan loblarda büyüme ön planda olursa şikayetler daha ileri yaşlarda ortaya çıkar. Prostat şikayetleri 40’lı yaşlardan sonra görülebilse de 60 yaş ve sonrasında daha sıktır.
Belirtileri nelerdir?
Farklı evrelerde belirtiler değişkenlik gösterebilir. En sık görülen belirtiler şunlar:
Gece gündüz sık idrar yapma ihtiyacı, idrar yapmaya başlamakta zorluk, idrar tazyik düşüklüğü, kesik kesik ıkınarak idrar yapma, çatallı işeme, idrar yaptıktan sonra geride idrar kalma hissi, uzun süren damlama, sıkışma hissi, idrar kaçırma, idrarda kanama (hematüri), idrar yaparken yanma, ağrı görülebilir.
Ne tür sorunlara yol açabilir?
İşeme sonrası mesanede kalan idrar, zamanla hem mesanede enfeksiyon (sistit) hem de taş olumuna neden olur. Bu sürecin sonunda hiç idrar yapamama ve böbrek yetmezliği kaçınılmazdır.
Prostat şikayetleri sosyal yaşamı nasıl etkiler?
Sık sık idrara gitme ihtiyacı, sıkışma ve idrar kaçırma kişinin sosyal yaşamını bozar. Ev dışına çıktığında gittiği yerlerde öncelikle tuvaletin yerini öğrenmek ister. Gece sık sık uyanmanın sonucunda uykusuzluk sorunuyla karşı karşıya kalır.
Cinsel yaşama etkisi nasıldır?
Yoğun idrar sorunları yaşayan kişide psikolojik temelli cinsel istekte azalma ve sertleşme sorunu ortaya çıkabilir. Ayrıca kişide prostat büyümesine neden olan moleküler düzeydeki olayların aşırı aktif mesane ve peniste sertleşme sorununa neden olduğu yönünde bilimsel veriler mevcut. Prostat büyümesi sertleşme sorununun nedeni kullanılan ilaçlar da olabilir.
2. GÜN YAZISI
Tanı için hangi testler yapılır?
İyi huylu prostat büyümesi tanısında benzer belirtiler gösteren diğer hastalıkların olmadığından emin olmak gerekir. Bu amaçla, prostat muayenesi, tam idrar tahlili, idrar kültür testi, prostat spesifik antijen (PSA) testi, üroflowmetri (işeme testi) ve işeme öncesi ve sonrası idrar yollarını değerlendiren ultrason yöntemi kullanılır.
PSA testi neden yapılır?
PSA prostatın ürettiği enzimin kandaki seviyesinin ölçülmesidir. PSA düzeyi prostat iltihabı, prostat kanseri ve prostat büyümesinde artış gösterebilir.
Üroflovmetri ölçümü nedir, ne için yapılır?
En az 150 ml idrar yaparak idrar akış hızı ve süresinin ölçülmesi işlemidir. Prostat büyümesinin idrar yolunda bir darlık oluşturup oluşturmadığını belirlemek için kullanılır.
İşeme sonrası kalan idrar neden ölçülür?
İşeme sonrası idrar kalması (rezidü idrar) prostat büyümesinin neden olduğu idrar yolundaki daralma nedeniyle oluşur. İdrar yolundaki daralmanın derecesi arttıkça, artık idrar miktarında artış görülür.
Mesane ve prostat ultrasonu ne için yapılır?
Ultrason ile prostat büyümesi nedeniyle mesanede gelişen değişimler, artık idrar miktarı incelenebilir. Aynı zamanda prostat büyüklüğü de ölçülebilir.
Nasıl tedavi edilir?
Prostat büyümesi şikayetlere neden olmuşsa tedavi düşünülmeli. Tedavi yöntemi belirlenirken prostatın büyüklüğü, büyüme tipi, mesanenin etkilenip etkilenmediği, şikayetlerin derecesi, hastanın yaşı ve başka hastalıklarının varlığı dikkate alınmalı. Standart tedavi yerine, hastaya özgü en uygun tedavi yöntemi belirlenmeli.
Bekle-gör tedavisi nedir?
Şikayetleri çok hafif olan hastalar sadece yaşam tarzlarında değişiklikler yapılarak belirli aralıklarla izlenebilir. Alınacak tedbirlerle hastanın şikayetleri tolere edilebilir seviyede olduğu sürece bir ilaç tedavisine gerek duyulmaz.
[widget-161]
İlaç tedavisi kimlere önerilir?
Hastanın yaşam kalitesi bozulmaya başlamışsa ilaç tedavisi kullanılabilir. İlerleyen dönemlerde ilaca rağmen hastanın şikayetleri tekrar edebilir, bu durumda diğer tedavi yöntemlerine geçilir.
Kaç grup ilaç var?
Genel olarak 2 çeşit ilaç tedavisinden söz edebiliriz:
5-alfa redüktaz enzim inhibitörleri: Prostatın büyümesine neden olan “dihidrotestosteron”un oluşumunu engelleyen ilaçlardır. En yüksek seviyede etkisi 6-12 aylık kullanım sonrasında ortaya çıkar. Prostatta yüzde 20-30 oranında küçülme yapabilirler. En etkili olduğu hasta grubu orta derecede şikayetleri ve 30-40 gr prostatları olan hastalardır. Yan etkileri sertleşme, cinsel istekte ve meni miktarında azalma, memelerde büyüme ve hassasiyettir.
Alfa blokerler: Bu ilaçlar prostat ve mesane boynundaki düz kasları gevşeterek daha rahat idrar yapmaya yardımcı olmaktır. Etkileri birkaç gün içinde ortaya çıkar. Hastaların yüzde 70’inde ilaçtan fayda görülür. En önemli yan etkileri ani ayağa kalkıldığında tansiyon düşüklüğü, baş dönmesi, sersemlik, yorgunluk, halsizlik ve baş ağrısıdır. Ayrıca meninin tamamı veya bir kısmının mesane içerisine kaçmasına neden olur. Bu iki grup ilaçlar birlikte de kullanılabilir.
Bitkisel tedavinin yararı var mı?
Tedaviye yardımcı olabilir. Saw palmetto ve prostagood bu amaçla kullanılabilir.
3.GÜN YAZISI
Ameliyat hangi hastada gerekli?
Prostat büyümesi için ilaç kullanılmasına rağmen;
- Hasta rahat idrar yapamıyorsa,
- Mesanede kalan artık idrar miktarı hala yüksek düzeydeyse,
- İdrarda kanama devam ediyorsa,
- Sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsa,
- Zaman zaman hiç idrar yapamaz hale geliyorsa ameliyat gerekli.
Ayrıca, hastanın mesanesinde taşı varsa, prostat büyümesine bağlı böbrek yetmezliği gelişmişse yine ilk tedavi cerrahi olmalı.
Ameliyatta ne yapılır?
Prostatın idrar yolunu tıkayan büyümüş kısmının tamamı alınır. Cerrahi tedavi uygulanan hastalarda sorunun tekrarlama riski çok düşüktür.
Ameliyatın yan etkisi var mı?
Uygulanan yönteme göre değişir. Cerrahi tedaviyle mesane boynu açıldığı için kuru boşalma yani meninin büyük oranda mesane içine doğru boşalması durumu görülebilir. Bu durum prostat insizyonu ameliyatında çok çok az görülebilir. İdrar yolu enfeksiyonu sık geçirenler başta olmak üzere nadiren idrar yolunda darlıklar görülebilir. Prostat büyümesi ameliyatlarının sertleşme üzerinde bozucu bir etkisi yoktur.
[widget-168]
Kaç tür ameliyat yöntemi var?
Genel olarak açık ve kapalı ameliyat yöntemlerinden söz edebiliriz. Açık prostat ameliyatı prostat büyüklüğü 120 gram üzerindeyse ve hastanın genel durumu uygunsa tercih edilir. Kapalı, endoskopik ameliyatlar ise TUR ve TUİP yöntemleridir. TUR ameliyatları altın standarttır. Kullanılan farklı enerji türüne göre klasik TUR, bipolar TUR ve plazmakinetik TUR yöntemleri vardır. TUİP ise küçük prostatı olan genç hastalarda tercih edilebilir.
Bu ameliyat yöntemlerinin dışında minimal invaziv yöntemler mevcut. Bu yöntemler farklı enerjileri kullanan lazer yöntemleri (greenlight, red light, holmium), termoterapi (yoğunlaştırılmış yüksek enerjili ultrason (HIFU), mikrodalga tedavisi (TUMT), radyofrekans tedavisi (TUNA) ve prostatik stent uygulamasıdır. Bu tedaviler her hastada uygulanmaz. Ameliyat yöntemlerine göre etkinlikleri ve kalıcı olma özellikleri düşüktür. Belirli kriterler dikkate alınarak seçilmiş hastalara uygulanmalıdır.
NOT: Lazer ameliyatlarının gelişmesi ile birlikte ameliyat yöntemlerinde önemli değişimler yaşanıyor. Artık holmium lazer ile prostat ameliyatı (HoLEP) klasik TUR ameliyatının tahtını sarsmaya başladı. Gelecekte standart yöntemler lazer prostat ameliyatları olacak gibi.
Bu yöntemlerin birbirine üstün ve olumsuz yanları nelerdir?
Açık ve TUR ameliyatlarında prostatın büyümüş iç kısmı tamamen çıkarılır. Birbirlerine bir üstünlüğü yoktur. En sık yapılan yöntem TUR ameliyatıdır, çünkü artık erken tanı ile açık ameliyata ihtiyaç olacak, çok büyük hacimli prostatlarla nadiren karşılaşıyoruz. TUİP ise kuru boşalma istemeyen, prostatı küçük olan genç hastalarda tercih edilir.
Biliyor musunuz?
BPH, genellikle prostat kanseri ile karıştırılmaz ve tedavi edilebilir bir durumdur.
Ameliyat ne kadar sürer?
Ameliyat süreleri genellikle 45-90 dakika arasındadır.
Operasyon öncesinde nelere dikkat edilmeli?
Aspirin, klopidogrel, heparin gibi kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalar ameliyattan uygun bir süre önce doktor kontrolünde bu ilaçları kesmeli veya kanamaya neden olmayacak ilaçlara geçmeli. Ayrıca ameliyat öncesinde kabız kalınmaması önemli.
Ameliyat sonrası süreç nasıldır?
Prostat büyümesinde ameliyatın türüne göre hastanede 2-3 gün kalınır. Sonda çekildikten sonra hasta normal günlük yaşamına dönebilir. İç yaraların tam iyileşmesi 3-4 hafta alır.
Ameliyat sonrasında yasaklar var mı?
İç yaraların iyileşme döneminde sert zemine oturmak, bisiklet, motosiklet ve ata binilmesi ameliyat bölgesinde kanamalara neden olacağı için dikkat edilmeli. Ayrıca 7-10 gün cinsel ilişkiden uzak kalmakta fayda var.
[widget-129]
